Autisme en gender

Autisme en gender

27 april 2021 Door NeuroElfje

Lees ook: Alles over autisme, ADHD en meltdowns

Allereerst: wat is gender?

Laten we hier bij het begin beginnen, want autisme en gender is iets waar heel veel over te vertellen valt. Ik probeer het zo kort mogelijk uit te leggen.

Iedereen heeft een genderidentiteit. Je bent bijvoorbeeld een man, een vrouw, non-binair, agender, hebt een cultuurgebonden genderidentiteit zoals 2-spirit, of iets anders. Er zijn oneindig veel genderidentiteiten – dus niet twee zoals veel mensen denken! De meeste mensen identificeren zichzelf met het toegewezen geslacht bij de geboorte. Dit wordt cisgender genoemd. Mensen wiens gender niet hetzelfde is als hun geboortegeslacht, zijn vaak transgender. Dat is ook geen harde scheidingslijn, trouwens. Niet alle mensen van wie het gender afwijkt van hun geboortegeslacht identificeren zichzelf als transgender.

Daarnaast kan gender fluïde zijn, en bij sommige mensen van dag tot dag verschillen. Ik ben ook genderfluïde. Mijn gender zweeft een beetje tussen non-binair, agender en vrouw. Dat verschilt per dag.

Genderdysforie

Sommige transgender en genderdiverse mensen ervaren genderdysforie. Dat zijn intense negatieve gevoelens omdat hun geboortegeslacht en/of hun lichaam niet overeen komt met hun genderidentiteit.

Het fenomeen waarbij je gender niet overeen komt met je toegewezen geboortegeslacht wordt ook wel genderdiversiteit genoemd.

Autisme en gender
Afbeeldingsomschrijving: twee gebalde vuisten voor een zwarte achtergrond met de letters "LGBTQIA+" erop geschreven in regenboogkleuren.

Wat heeft gender met autisme te maken?

Binnen de autistische gemeenschap is het al een tijdje bekend dat autistische mensen relatief vaak transgender, genderdivers zijn of niet heteroseksueel.

Sommige autistische mensen denken dat omdat autistische mensen de wereld anders ervaren, ze gender relatief vaak ook anders ervaren. Deze samenhang is natuurlijk niet per sé hetzelfde als de oorzaak. Er zijn bijvoorbeeld ook genoeg mensen wiens gender niet overeen komt met hun geboortegeslacht die niet autistisch of neurodivergent zijn.

Versprokkelde kennis

Wetenschappelijk onderzoek naar autisme en genderidentiteit was tot voor kort klein en versprokkeld, met verschillende opvattingen en onderzoeksmethoden. Dat maakt het lastig om een goede conclusie te trekken.

Gelukkig is er kort geleden wel een uitgebreide studie gedaan naar dit onderwerp, hierover later in dit artikel meer.


Autigender

Er zijn ook autisten bij wie hun autisme hun gender dusdanig beïnvloedt dat deze twee niet los gezien kunnen worden. In dat geval zijn ze dus onlosmakelijk verbonden met elkaar. Dit wordt ook wel autigender genoemd. Niet alle genderdiverse of transgender autisten identificeren zich als autigender.

Gender en autisme in de wetenschap

Vorig jaar is er eindelijk een uitgebreide studie gepubliceerd over autisme in relatie tot gender, waar 641,860 kinderen en volwassenen aan hebben meegedaan. Hieruit blijkt dat mensen die genderdivers of transgender zijn, een grotere kans hebben om ook neurodivergent te zijn. Autistische mensen hebben zelfs een 3 tot 6 keer zo grote kans om genderdivers of transgender te zijn ten opzichte van neurotypische mensen.

Daarnaast werd er vastgesteld dat transgender en genderdiverse personen een grotere kans hebben op verschillende psychische aandoeningen.

 

Er zijn hier een aantal theorieën voor:

  • Autistische mensen geven misschien minder om sociale normen en zijn meer open in hun genderexpressie;
  • Dezelfde prenatale condities zouden kunnen bijdragen aan zowel autisme als genderdiversiteit;
  • Transgender en genderdiverse personen hebben een grotere kans op psychische aandoeningen vanwege marginalisatie, discriminatie, misbruik, psychisch of fysiek geweld en transfobie.

Autisme, gender en marginalisatie

Autistische mensen die transgender of genderdivers zijn, hebben in feite te maken met een dubbele marginalisatie. Naast dat het als autist heel moeilijk kan zijn om te leven in een wereld die niet voor ons is gebouwd, ervaren wij ook dagelijks stigmatisering en validisme. Niet alleen in de maatschappij, maar ook in de GGZ en de reguliere zorg.

Als je transgender of genderdivers bent, ervaar je ook marginalisatie. Mensen die transgender zijn of genderdivers hebben vaak buitenproportioneel te maken met geweld, misbruik, stigmatisering en haat. Helaas zijn transgender en genderdiverse mensen een van de meest gestigmatiseerde en gemarginaliseerde groepen die er zijn. In de Verenigde Staten is de levensverwachting van een zwarte trans vrouw slechts 35 jaar.

De problemen bij de transgenderzorg in Nederland

De transgenderzorg in Nederland is doorspekt van transfobie. Met ellenlange wachtlijsten, wetgeving die er speciaal op gericht is om het lastiger te maken om de juiste zorg te krijgen, en is er in grote delen van Nederland niet eens transgenderzorg te vinden.

Dit geldt voor zowel psychische zorg als fysieke zorg.

De problemen bij de transgenderzorg voor autisten in Nederland

Voor de mensen die zowel autistisch zijn als transgender of genderdivers kan het bijna onmogelijk zijn om de juiste hulp te vinden. Bijvoorbeeld als je genderdysforie ervaart of op een andere manier problemen ervaart met je genderidentiteit.

Dit wordt bemoeilijkt door stigmatisering van zowel autisme als genderdiversiteit. Ook omdat autisme gender kan beïnvloeden is de hulp die nodig is vaak nog gespecialiseerder en daarom nog slechter te vinden. Autistische transgender of genderdiverse mensen kunnen dus vaak geen kant op. Aan alle kanten worden ze onderdrukt en tegengewerkt. Ervaringsverhalen van deze groep zijn vaak ronduit schrijnend. Er moet dringend meer aandacht voor komen.

De problemen in de transgenderzorg zijn groot. De problemen in de autismezorg zijn groot. En de problemen van de combinatie van deze twee zijn nog groter. Laatst had ik nog een emotioneel gesprek met een neurodivergente non-binaire kameraad van mij over de problemen die hen ervaart. Hen krijgt namelijk overal te horen dat er geen hulp voor hen is.

Ik hoop heel erg dat het de publiciteit van de studie over autisme en gender van Warrier et al. en de recente aanstelling van het allereerste transgender Tweedekamerlid Lisa van Ginneken hier binnenkort verandering in kan brengen.