Wat is vijandige architectuur en waarom is het validistisch?
13 oktober 2021Vijandige architectuur, of hostile architecture, is een strategie in de stedenbouwkunde waarmee de omgeving wordt ingericht om gedrag van mensen te sturen.
Meestal is vijandige architectuur gericht op het weren van (hang)jongeren en dak- en thuislozen, door bijvoorbeeld de zitmogelijkheden in de openbare ruimte te beperken of bankjes en stoelen zo te ontwerpen dat je er moeilijk comfortabel langere tijd op kan zitten of liggen. Soms worden er op plekken waar eigenlijk bankjes horen, bewust geen of te weinig bankjes geplaatst. Brede leuningen die vaak als zitplaats worden gebruikt worden soms zo ontworpen dat je er niet op kunt zitten door er scherpe punten op te plaatsen.
Zo wil de lokale overheid voorkomen dat dak- en thuislozen buiten slapen of dat mensen overlast veroorzaken.
Voorbeelden van vijandige architectuur:
Dit bankje is zo ontworpen dat als je er lang op gaat zitten je last krijgt van je rug en benen door de afgeronde bovenkant en de ongemakkelijke stalen rugleuning. Zo wil men voorkomen dat mensen te lang op dezelfde plek blijven zitten.
Dit bankje op een NS-treinstation heeft bewust twee leuningen in het midden waardoor je er niet op kunt liggen. Zo probeert men te voorkomen dat er mensen op gaan slapen.
Deze staleuning is geplaatst op een plek waar eigenlijk een bankje hoort te staan. Zo kunnen mensen niet zitten, en op deze manier staan is slecht voor je lichaam en oncomfortabel.
Voor meer voorbeelden, bezoek de Instagrampagina van Dutch Hostile Architecture.
Wat is er mis met vijandige architectuur?
Vijandige architectuur is controversieel, en niet zonder reden. De openbare ruimte is van iedereen. En in tijden dat de woningnood steeds groter wordt, het aantal dak- en thuisloze mensen al jaren stijgt, er nog steeds niet voldoende slaapplaatsen beschikbaar zijn, en de opvang in veel plaatsen structureel overvol is, zijn er vaak geen opties voor een slaapplek.
Dakloze mensen worden vervolgens extra gestraft door dit slechte overheidsbeleid waar ze al slachtoffer van zijn door hen óók nog een comfortabele plek in de openbare ruimte te ontnemen.
Daarnaast moet iedereen, dakloos of niet, natuurlijk gewoon kunnen bestaan in de openbare ruimte.
Waarom schrijf ik dit?
Misschien vraag je je af waarom ik dit schrijf als antivalidismeactivist? Ondanks dat dit los van validisme ook een belangrijk onderwerp is wat meer zichtbaarheid moet krijgen. Wat heeft dit met validisme te maken?
Sinds ik me ervan bewust ben dat ik niet alleen psychisch, maar ook fysiek disabled ben probeer ik steeds meer mijn eigen grenzen te herkennen. Ik kan lopen, en mijn fysieke beperking is niet zichtbaar, maar ik moet vaker tussendoor zitten en soms ook liggen. Ook vermijd ik traplopen waar ik kan om mijn energie te sparen. Voor langere afstanden gebruik ik soms een wandelstok.
Te weinig of oncomfortabele zit- en ligplekken in de openbare ruimte dragen actief bij aan meer pijn en een zwaardere belasting van mijn gewrichten.
Vijandige architectuur is validistisch
Als er gepraat wordt over vijandige architectuur worden gehandicapte mensen vaak vergeten. Net zoals wij vaak op andere manieren vergeten worden als het gaat om overheidsbeleid. Wist je dat overheidsgebouwen pas sinds 2017 verplicht rolstoeltoegankelijk moeten zijn? Ik durf te wedden dat dat nog niet overal zo is.
Er is een hele grote groep mensen zoals ik – die geen rolstoel gebruiken maar om wat voor reden dan ook door hun beperking niet te lang kunnen staan of lopen. Ook wij moeten kunnen bestaan in de openbare ruimte zonder extra rekening te moeten houden met onze energie, of extra schade aan ons lichaam te riskeren. Wij hebben net zo goed recht op een comfortabele plek om uit te rusten als ieder ander.
Hoe kun je vijandige architectuur tegengaan?
We hebben jouw hulp nodig om vijandige architectuur de wereld uit te helpen! Hiermee help je niet alleen dak- en thuislozen, maar ook disabled mensen. Júist als je niet-disabled bent. Want wij horen dit niet in ons eentje te doen.
Wat kun je doen?
- Kijk rond in jouw omgeving en maak foto’s van plaatsen waar bankjes horen te staan of waar je voorbeelden ziet van vijandige architectuur. Deel deze op je social media accounts en tag je gemeente.
- Stuur een bericht naar jouw gemeente of stadsdeel of ze extra of betere zitplaatsen op deze plek willen neerzetten en benadruk het belang van een toegankelijke openbare ruimte voor iedereen.
- Stuur een bericht naar je gemeenteraad of een lokaal raadslid om dit onder de aandacht te brengen.
- Plak stickers op vijandige architectuur zodat andere mensen zich ook bewust worden van dit probleem. De Rode Lap verkoopt onder andere stickers.