Foto van siervuurwerk als illustratie bij dit artikel over een landelijk vuurwerkverbod

7 argumenten voor een vuurwerkverbod

3 januari 2023 Door NeuroElfje

Ik praat op deze account voornamelijk over Autisme, neurodiversiteit en validisme. Dit heeft er misschien op het eerste gezicht niet zo veel mee te maken. Maar gezien het vuurwerkprobleem in Nederland juist onze gemeenschappen extra hard raakt, wil ik hier toch aandacht aan besteden. Daarnaast is het een kwestie waar ik zelf al jaren aandacht voor probeer te vragen, ook voor ik me überhaupt bezig hield met activisme of wist dat ik Autistisch was. Massale openbare dronkenschap en explosieven is een ongelofelijk slechte combinatie, en dat blijkt uit de cijfers. Tijd voor een landelijk vuurwerkverbod dus.

Daarom hier toch een artikel, met 7 argumenten waarom we consumentenvuurwerk in Nederland zo snel mogelijk moeten afschaffen.

Ben jij ook voor een landelijk verbod op consumentenvuurwerk? Onderteken dan het Vuurwerkmanifest op www.vuurwerkmanifest.nl.

1. Vuurwerk is schadelijk voor disabled en neurodivergente mensen

Ik val gelijk met een argument in huis dat te maken heeft met waar ik hier normaal gesproken over praat. Veel neurodivergente mensen zijn gevoelig voor licht en geluid, vooral Autistische mensen en mensen met PTSS, niet-aangeboren hersenletsel of angststoornissen. Vuurwerk kan voor ons extreem heftig zijn, schadelijk voor onze mentale gezondheid of zelfs traumatiserend. Mensen met PTSS kunnen getriggerd raken of herbelevingen krijgen. Getraumatiseerde Oekraïense vluchtelingen moesten dit jaar gewaarschuwd worden voor het vuurwerk.

Daarnaast komen er grote hoeveelheden fijnstof en zware metalen vrij bij het afsteken van vuurwerk. Dit kan zorgen voor zware ademhalingsproblemen bij mensen met longaandoeningen en andere ziektes. Vuurwerk is daarnaast moeilijk om te vermijden in Nederland omdat het overal wordt afgestoken. Daarom worden we effectief gedwongen dit te ondergaan.

2: Het is slecht voor het milieu

In 2014 schreef het RIVM al over de plasticvervuiling van vuurwerk tijdens oud & nieuw. Deze wordt bijvoorbeeld veroorzaakt door knetterballen. Dit plastic is heel lastig op te ruimen.

Maar niet alleen dat is slecht voor het milieu. De zware metalen, zoals koper, strontium, barium en antimoon, die vrijkomen bij het afsteken van vuurwerk en die door slecht afgestoken vuurwerkresten in ons milieu terecht komen vervuilen onze bodem en ons water, wat niet alleen slecht is voor het milieu maar ook voor onze gezondheid.

Dit terwijl wij in Nederland toch al de normen hiervoor overschrijden. Alleen al 18% van het koper in het Nederlandse oppervlaktewater is afkomstig van vuurwerkresten.

3: Er vallen elk jaar veel slachtoffers

Na twee jaar met een algeheel vuurwerkverbod was de verwachting dat er dit jaar weer meer slachtoffers zouden vallen. En dat bleek ook zo te zijn. Met oudjaarsnacht werden er 24 mensen behandeld met ernstig letsel in het Oogziekenhuis in Rotterdam: het hoogste aantal ooit. Artsen spreken in de media van een ‘ouderwetse horrornacht’.

Op 22 december 2022 rapporteerden brandwondencentra al 29 zwaargewonden, waarvan 26 kinderen. In veel ziekenhuizen, brandwondencentra en spoedeisende hulpposten werd dit jaar een toename gezien van slachtoffers. 35% van de gewonden zijn omstanders: niet alleen de mensen die afsteken raken dus gewond maar een groot deel van hun omgeving ook. Deze letsels moeten vaak weken/maanden behandeld worden.

4: Het is schadelijk voor dieren

Niet alleen de metalen en het buskruit die in ons milieu terecht komen zijn schadelijk voor onze gezondheid en die van dieren, vuurwerk is nog op andere manieren gevaarlijk voor dieren.

Elk jaar slaan er honderden huisdieren op de vlucht tijdens oud & nieuw. Volgens Amivedi zijn er dit jaar tijdens de jaarwisseling 547 dieren weggelopen. Daarvan zijn 182 katten, 26 honden, 16 vogels en 12 knaagdieren nog niet teruggevonden. En ook dit jaar staan de media vol verhalen van de doodsangsten die (huis)dieren uitstaan tijdens de jaarwisseling.

Ook voor wilde dieren is het schadelijk. Zo raken vogels massaal gedesoriënteerd en kunnen wilde dieren overlijden aan een hartaanval van de stress. Ook schrikt het dieren uit hun winterslaap.

5. Een gedeeltelijk vuurwerkverbod werkt niet

Dit jaar was het eerste jaar dat er in 12 gemeentes in Nederland een verbod gold. De algemene conclusie na afgelopen jaarwisseling was dat dat niet werkt, omdat mensen buiten deze zones alsnog makkelijk vuurwerk kunnen kopen en het niet te handhaven is. Burgemeesters van gemeentes waar een vuurwerkverbod gold riepen dan ook op tot een landelijk vuurwerkverbod.

Ook een verbod op zwaar en/of extra gevaarlijk vuurwerk (zoals vuurpijlen en cobra’s) is slecht te handhaven omdat dit eigenlijk pas bestraft kan worden als je op heterdaad betrapt wordt, wat lastig te doen is. 15 tot 20% van het legale vuurwerk wordt daarnaast jaarlijks door de Inspectie Leefomgeving en Transport afgekeurd omdat het gevaarlijk is.

De afgelopen twee jaar bewezen echter dat een landelijk vuurwerkverbod wél effectief is met 75% minder verwondingen.

6. Een meerderheid van de Nederlanders is voor een verbod

Volgens een landelijke enquête van Binnenlands Bestuur die gepubliceerd werd op 30 december 2022 is een meerderheid van de Nederlanders voor een vuurwerkverbod, inmiddels in totaal 65%.

Uit deze enquête bleek ook dat slechts 11% van de Nederlanders dit jaar van plan was om vuurwerk af te steken, tegenover 74% die aangaven (bijna) nooit vuurwerk af te steken. Het gaat hier dus om een relatief kleine groep mensen.

Daarnaast zijn slechts een op de vijf Nederlanders in gemeenten waar vuurwerk wel is toegestaan hier positief over. Nederlanders die denken (soms is dit niet in overeenstemming met de werkelijkheid) dat het afsteken van vuurwerk verboden is in hun gemeente zijn hier doorgaans positief (60%) over.

7. Ook sier- en kindervuurwerk is gevaarlijk

Een veelgehoord argument is dat mensen wel voor een verbod op zwaar vuurwerk zijn maar siervuurwerk in principe prima vinden. Siervuurwerk bevat echter een grotere hoeveelheid zware metalen dan knalvuurwerk, wat ook in het milieu teecht komt. Daarnaast zijn de knallen misschien minder hard, maar het licht verstoort alsnog veel vogels en ook andere dieren. En ook aan siervuurwerk kun je fikse verwondingen oplopen. Het grootste deel van de verwondingen die jaarlijks gerapporteerd worden komen door siervuurwerk.

Kindervuurwerk zoals grondbloemen wekken daarnaast de schijn dat deze veilig zijn terwijl er ook elk jaar veel kinderen worden opgenomen met ernstige verwondingen als gevolg van kindervuurwerk of het zogenaamd veilige F1-vuurwerk, mede omdat ouders er onterecht van uitgaan dat het veilig is omdat het in de markt wordt gepresenteerd als geschikt voor kinderen.

Tijd voor een landelijk vuurwerkverbod dus

Het argument van traditie valt in het niet bij de enorme materiële, gezondheids- en psychische schade die veroorzaakt wordt door een relatief kleine groep die vuurwerk afsteekt. De druk op de zorg wordt elk jaar groter en een meerderheid van de Nederlanders is voor een verbod.

Het is anno 2023 belachelijk dat dit nog een discussie is. Elk jaar loopt het verder uit de hand en ondanks dat rept de media weer elk jaar van een nacht zonder grote ongeregeldheden, terwijl er duizenden mensen en dieren gewond raken of zelfs overlijden en er massaal auto’s en gebouwen in de fik worden gestoken.

Het is dan ook hoog tijd voor een landelijk en algemeen verbod op consumentenvuurwerk. Teken de petitie op Vuurwerkmanifest.nl.

Ik neem nog een oliebol, want dat vind ik wél een hele goede traditie. Jullie ook?