Autisme bij vrouwen: mythe of werkelijkheid?
13 oktober 2021Autisme wordt bij mannen vier keer vaker gediagnosticeerd dan bij vrouwen. Vrouwen krijgen niet alleen minder vaak, maar ook later hun diagnose. Voor andere genders in Nederland is er geen data beschikbaar.
De laatste tijd is hier meer aandacht voor. Sommige experts geloven zelfs dat autisme bij vrouwen even vaak voorkomt als bij mannen. Er zijn steeds meer groepen, nonprofits en communities opgestart specifiek voor autistische vrouwen.
Volgens autisme-experts als Annelies Spek wordt autisme bij vrouwen niet zo snel herkend omdat vrouwen hun autisme meer maskeren. Hierdoor is het minder aan de buitenkant zichtbaar. Dat klopt wel, maar het is te kort door de bocht. Ook heeft dat minder met je gender te maken, en meer met je socialisatie. Dat zal ik uitleggen in deze blog.
Autisme bij vrouwen: het verschil tussen gender en socialisatie
Vrouwen maskeren inderdaad vaker en meer. Maar dit heeft niet zo zeer te maken met hun gender. Autistische mensen van kleur maskeren bijvoorbeeld gemiddeld óók vaker en meer, net als LGBTI+ autistische mensen. Waar heeft dit dan mee te maken?
Het antwoord ligt bij socialisatie. Openlijk autistisch gedrag is over het algemeen geaccepteerder bij mannen dan autisme bij vrouwen dit is. Vrouwen krijgen vaak (maar niet altijd) meer sociale druk opgelegd tijdens het opgroeien en ook meer prestatiedruk. Dit komt omdat vrouwen door seksisme in de maatschappij vaak harder moeten werken om hetzelfde te presteren. En omdat typisch autistisch gedrag daarom minder geaccepteerd is bij vrouwen.
Dit geldt overigens ook voor autistische mensen van kleur, die door racistische structuren in de maatschappij vaak moeten overcompenseren, en als gevolg hiervan sneller hun ‘ongewenste’ autistische eigenschappen maskeren om te kunnen overleven.
Maar hoe komt het dan dat (witte) mannen soms ook maskeren?
Opvoeding en socialisatie is voor niemand hetzelfde. Iedereen kan natuurlijk prestatiedruk ervaren tijdens hun leven. Iedereen kan dingen mee maken in hun jeugd of hun leven waardoor ze het gevoel krijgen dat ze hun autisme moeten maskeren en hun autistische zelf internaliseren. Dat krijg je in een maatschappij waarin neurotypische breinen nog altijd de norm zijn.
Óók als je een witte, cisgender en hetero man bent.
Van autisme bij vrouwen naar: maskeren
Het is eigenlijk veel te kort door de bocht om te spreken van mannen- en vrouwenautisme. Daarmee doe je te kort aan de oorzaak van maskeren: gebrek aan acceptatie van jouw omgeving. Ook ga je daarbij voorbij aan de hoeveelheid genderdivergente autisten. Dit terwijl het wetenschappelijk bewezen is dat autistische mensen vaker transgender en/of non-binair zijn. En die groep maskeert door hun marginalisatie óók vaker.
Het is beter om gewoon van maskeren te spreken en geen gender aan autisme toe te kennen. Ja, het klopt dat mensen die hun autisme maskeren minder vaak en later een diagnose of de juiste hulp krijgen. Maar dat probleem ligt eerder bij het feit dat behandelaars en wetenschappers niet met een holistische blik naar autisme kijken en bijna al het wetenschappelijk onderzoek is gedaan op witte cisgender hetero mannen.
Maskeren en behandeling
Je kunt mensen die psychische problemen ervaren door hun maskeren niet goed ondersteunen of helpen als zorgprofessional als je niet de oorzaak erkent van het maskeren en hiermee aan de slag gaat. Dat is een fout die heel veel wordt gemaakt in de GGZ. Dit is hetzelfde probleem als dat autisme zo vaak verkeerd wordt gediagnosticeerd als borderline. Men kijkt alleen naar de dingen die zichtbaar zijn aan de buitenkant. Zonder mee te nemen waar dit vandaan komt of wat de oorzaken hiervan zijn.
Ik pleit daarom ook om autisme niet vanuit een medisch model te bekijken maar vanuit een sociaal model. Een model waarin je ook omgevingsfactoren meeneemt en het opgroeien in een samenleving die niet voor je is gemaakt. Als je alleen naar de criteria van de DSM kijkt dan mis je een hele hoop en is je beeld van autisme gewoon niet breed genoeg.