8 Zwarte neurodivergente vrouwen die je moet kennen
19 maart 2023De neurodiversiteitsbeweging is ontstaan in de jaren 90 uit de disability rights-beweging in de Verenigde Staten. Zwarte vrouwen hebben een onmisbare rol gespeeld – en doen dat nog steeds – in de emancipatie van gehandicapte en neurodivergente mensen. De strijd voor emancipatie van neurodivergente en gehandicapte mensen en die van Zwarte mensen, vrouwen en lhbti+’ers is verbonden. En toch krijgen activisten die op meerdere manieren gemarginaliseerd zijn structureel minder aandacht dan witte, neurotypische en mannelijke activisten.
Ook de Autistische gemeenschap wordt gedomineerd door witte activisten en heeft een racismeprobleem. Het werk en activisme van Zwarte neurodivergente vrouwen en hun geleefde ervaring met meerdere soorten oppressie en segregratie is echter vele malen waardevoller.
Daarom: hier 8 Zwarte neurodivergente vrouwen die de wereld hebben veranderd.
Harriet Tubman
Harriet Tubman was een beroemde Zwarte vrouw die zichzelf en honderden andere tot slaaf gemaakten bevrijdde door een netwerk van safe houses dat bekend stond als The Underground Railroad.
Ze fungeerde ruim 10 jaar als ‘conducteur’, waarbij ze er o.a. voor zorgde dat tot slaaf gemaakten niet teruggestuurd konden worden naar de plantages.
Wat minder bekend is, is dat ze neurodivergent en gehandicapt was. Ze had onder andere epilepsie door een hoofdwond die ze opliep doordat ze een voortvluchtige tot slaaf gemaakte probeerde te verdedigen.
Amanda Gorman
Amanda Gorman is de jongste dichter in de geschiedenis van de VS die mocht spreken op de inauguratie van een president. Ze droeg het gedicht ‘The Hill We Climb’ voor in 2021 bij de inauguratie van Joe Biden. Ze is ook de eerste persoon die uitgeroepen is tot National Youth Poet Laureate.
Haar werk en activisme focust zich op racisme, onderdrukking, intersectioneel feminisme en marginalisatie, en de Afrikaanse diaspora.
Amanda Gorman heeft auditieve verwerkingsproblemen, is gevoelig voor geluid en had in haar kindertijd een spraakgebrek.
Tiffany Hammond
Tiffany Hammond is een Autistische activist, schrijfster en moeder van twee Autistische kinderen.
Ze schrijft op haar platform @fidgets.and.fries over de intersectie van autisme en Zwart zijn en haar kinderen. Ook heeft ze een prentenboek geschreven over haar niet-sprekende Autistische zoon, ‘A Day With No Words’. Met haar werk wil Tiffany heersende stigma’s doorbreken binnen en buiten de Autistische gemeenschap, onderwijzen en kritische discussies faciliteren.
Ze is inmiddels een invloedrijke en bekende activist in de Autistische gemeenschap en heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan een meer intersectioneel geluid.
Marsha P. Johnson
Marsha P. Johnson was een Zwarte drag queen, trans vrouw, LHBTI+ activist en sekswerker uit New York.
Ze is het meest bekend door haar acties bij de Stonewall-rellen uit 1969 die het begin inluidden van wat we nu kennen als Pride. Maar ze is decennialang actief geweest als activist. Ook is ze de oprichter van STAR House, een opvanghuis voor dakloze gay en trans jongeren.
Marsha had haar leven lang psychische problemen. Men vermoedt aan de hand van haar klachten dat ze waarschijnlijk schizofrenie had of bipolair was.
Anita Cameron
Anita Cameron is een Zwarte en Indigenous lesbische, gehandicapte en Autistische schrijfster en activist.
Ze is al meer dan 36 jaar betrokken bij de gehandicaptenrechtenbeweging en ze is directeur van Minority Outreach bij Not Dead Yet. Dat is een grote gehandicaptenrechtenorganisatie die strijdt tegen hulp van artsen bij zelfdoding en euthanasie van gehandicapte mensen.
In 2017 eerde het Autistic Self Advocacy Network Anita met de Service to the Self Advocacy Movement-prijs voor haar werk.
Morénike Giwa Onaiwu
Morénike Giwa Onaiwu is een Autistische schrijfster, docent en activist. Hen heeft over de jaren heen veel campagne gevoerd voor mensenrechten, HIV-onderzoek en autisme. Ook is ze redacteur van meerdere boeken.
Morénike is vicepresident geweest van het Autistic Self Advocacy Network. Daar is ze van grote invloed geweest op Autistisch activisme vandaag de dag. Inmiddels is hen niet meer betrokken bij ASAN omdat ze kritiek had op hun behandeling van minderheidsgroepen en mensen met verstandelijke beperkingen.
Lois Curtis
Lois Curtis was een Zwarte activist en kunstenares. Ze was hoofdaanklager bij een belangrijke zaak van het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten die ook wel bekend staat als de Olmstead Decision. In deze zaak oordeelde het hof dat de segregatie en opsluiting van gehandicapte mensen discriminerend was. En dat dit een schending was van de Americans with Disabilities Act.
Lois Curtis had meerdere cognitieve en psychische beperkingen, waaronder schizofrenie. Hierdoor heeft ze bijna 20 jaar van haar leven opgesloten heeft gezeten in gevangenissen en instituten. De uitspraak betekende haar vrijheid en die van talloze andere gehandicapte mensen, en is voor heel veel mensen levensveranderend geweest.
Imani Barbarin
Imani Barbarin is activist en spreker voor gehandicaptenrechten en inclusie. Ze gebruikt vooral sociale media-platforms zoals Twitter, Instagram en Tiktok om gesprekken op gang te brengen. Ze praat over gehandicaptenrechten, validisme en racisme vanuit haar perspectief als gehandicapte Zwarte vrouw onder de naam Crutches & Spice.
Inmiddels is ze een invloedrijke stem binnen de gehandicaptengemeenschap en heeft ze honderdduizenden volgers. Als je meer wilt weten over gehandicaptenrechten, kan ik aanraden om haar te volgen.
Imani heeft cerebrale parese en ADHD.
Nina Simone
Nina Simone was niet alleen een bekende zangeres, maar ook een activist. En ze was neurodivergent: ze was bipolair en had PTSS.
Nina Simone was betrokken bij de Black Nationalism- en Black Power-bewegingen in de jaren ’60. Ze sprak en zong vaak over Zwarte Amerikaanse vrijheidsstrijd. Ook gebruikte ze haar optredens vaak voor activisme. Een van haar bekendste nummers, Mississippi Goddamn, gaat over racistisch geweld Daarom is deze lang verboden geweest in een aantal staten in het zuiden van de VS.
Deze 8 vrouwen, en nog veel meer activisten van kleur, hebben een belangrijke steen bijgedragen aan een wereld met meer gelijkwaardigheid, rechtvaardigheid en solidariteit. Zonder hen was ik waarschijnlijk geen activist geweest. Er zijn uiteraard nog meer belangrijke neurodivergente activisten van kleur. En er valt veel meer over ze te vertellen dan ik hier heb gedaan.
Lees daarom vooral meer over de geschiedenis van de gehandicaptenrechtenbeweging en Zwarte emancipatie (tip: de documentaire Crip Camp!). Ontdek hoe Harriet Tubman honderden mensen heeft bevrijd uit de slavernij. Lees de gedichten van Amanda Gorman. Volg Tiffany Hammond op Instagram. Ontdek hoe Marsha P. Johnson het fundament legde voor de Pride beweging. Leer over de strijd tegen euthanasie van gehandicapte mensen van Anita Cameron. Lees over de problemen met racisme van ASAN die Morénike Giwa Onaiwu aankaartte. Lees over de historische zaak van Lois Curtis. Volg Imani Barbarin op Twitter, en luister naar Nina Simone.
Als gepensioneerd leraar middelbare school met onder meer het vak geschiedenis, ben ik reeds lang geleden tot de conclusie gekomen dat racisme en paternalisme hoogste vorm van emotionele en intellectuele domheid is. Uit een lange geraadpleegde boekenlijst, noem ik Claude-Levi Strauss, John Hemming. Zie ook Mary Daly. En vele anderen.
Ik mis nog een goed historisch boekwerk over de schade die dit aangericht aan de mensheid.
Beste Johan,
Als je zo’n boek zoekt kan ik Black Marxism van Cedric Robinson aanraden. Er zijn inmiddels een heleboel recentere academici dan Strauss, Hemming en Daly, die ook nuttige inzichten delen over deze onderwerpen.