Autistische mensen zijn gevoeliger voor prikkels en stress. Omdat wij in een wereld leven die niet voor ons is gemaakt overvragen en overbelasten we onszelf continu. Daardoor zijn de meeste van ons erg vatbaar voor burn-outs. Maar autistische burn-outs zijn anders dan reguliere burn-outs. Dat verschil is belangrijk, omdat autistische burn-outs heel vaak niet worden herkend als een burn-out en vervolgens verkeerd wordt gediagnosticeerd – meestal als een depressie, maar andere diagnoses zoals angststoornissen komen ook voor.
En dat terwijl de juiste hulp bij een autistische burn-out fundamenteel anders is dan hulp voor bijvoorbeeld een depressie, en deze verkeerde diagnose ervoor kan zorgen dat de autist nog dieper in de burn-out zakt en het probleem alleen maar erger wordt. Daarom schrijf ik dit artikel, waarin ik de verschillen en overeenkomsten uit wil lichten, en nog belangrijker: hoe je er mee om moet gaan.
Wat is een autistische burn-out?
Als je autistisch bent en te veel maskeert en jezelf chronisch overbelast wordt de stress je soms simpelweg te veel – je kan het niet meer aan en je stort in. Dat gebeurt ook bij reguliere burn-outs, maar bij een autistische burn-out kan dit naast ‘gewone’ burn-out-klachten zoals uitputting ook zorgen voor:
- verlies van vaardigheden: typisch gezien kenmerkend voor autistische mensen, zoals het verliezen van het vermogen tot spreken of het verliezen van je neurotypische masker
- extreme prikkelgevoeligheid en prikkelvermijding
- extreme angsten en depressieve gevoelens
- terugtrekken uit de samenleving, stoppen met contact zoeken met je vrienden
- motivatieproblemen, problemen met persoonlijke hygiëne
- geheugenproblemen en verlies van executieve functies
- regelmatige meltdowns, shutdowns of ‘paniekaanvallen’
Verkeerd gediagnosticeerd: van kwaad tot erger.
Omdat autistische burn-outs veel voorkomen bij autisten die laat- of ongediagnosticeerd zijn en veel maskeren, en ook een resultaat daarvan is, wordt dit heel vaak behandeld als een reguliere depressie. Of soms zelfs als een angststoornis of sociale fobie. Dat heeft vaak nare gevolgen.
Autistische burn-out vs. depressie
De gangbare behandeling voor depressies bestaat voornamelijk uit activeren – omdat terugtrekken ook een bekend kenmerk is van depressies en de depressie daar vaak juist erger van wordt gebeurt het heel vaak dat behandelaars de autist blijven aansporen om vooral naar buiten te gaan, je bloot te blijven stellen aan prikkels en dingen te ondernemen.
Ik hoef je denk ik niet te vertellen dat dat geen goed idee is bij iemand die compleet opgebrand, uitgeput en overprikkeld is.
Autistische burn-out vs. angststoornis
Het komt ook veel voor dat de autistische burn-out wordt gediagnosticeerd als een (sociale) angststoornis, pleinvrees of een fobie. Een autistische kennis van mij vertelde ooit dat hen gedwongen werd om supermarkten in te gaan als vorm van exposuretherapie tegen hun angsten, terwijl hen achteraf in een autistische burn-out bleek te zitten. Exposuretherapie is natuurlijk ook een super slecht idee als je chronisch overprikkeld bent.
Twee voorbeelden van behandelingen die de uitputting en overprikkeling alleen maar erger maken, waardoor de autist alleen maar dieper in de burn-out zakt. Soms zelfs met permanente en onomkeerbare schade tot gevolg. Dat moet anders. Daarom deel ik graag een aantal red flags waar je een autistische burn-out aan kunt herkennen. En hoe je er het beste mee om kunt gaan. Of je nou een behandelaar bent, of een autist.
De red flags:
1. De behandeling voor de initiële diagnose slaat niet aan, de klachten worden erger.
2. Er is een patroon van verschillende burn-outs/ ‘inzinkingen’ die steeds lijken terug te komen. Dit maakt autistische burn-outs ook anders dan de meeste reguliere burn-outs.
3. De persoon vertoont na de instorting autistisch gedrag wat eerst niet aanwezig was zoals bijvoorbeeld het mijden van oogcontact, verlies van planvaardigheden en prikkelgevoeligheid. Dit is een teken dat maskeren niet meer lukt. Het autisme was er al, maar zat verborgen onder een masker.
4. Naast de angst- en/of depressieve klachten heeft de persoon ook te maken met duidelijke uitputtingsklachten.
Ons diagnostisch stelsel is zo ingericht dat mensen pas gediagnosticeerd worden als de klachten duidelijk zichtbaar zijn aan de buitenkant. Heel veel autisten worden gediagnosticeerd terwijl ze in een autistische burn-out zitten, omdat hun masker dan wegvalt. Dat is natuurlijk echt een grote fout in het diagnostisch stelsel, omdat psychologen vaak alleen een autist kunnen herkennen als die volledig opgebrand is of getraumatiseerd, en niet voordat dat gebeurt.
Ja, leuk dit allemaal. Maar wat doe je eraan?
Ik heb vooral gesproken over oorzaken en wat je allemaal niet moet doen om een autistische burn-out te behandelen of ermee om te gaan. Maar wat helpt er nou eigenlijk wel? En hoe voorkom je het? Dat verschilt per persoon. Maar meestal zijn deze tips wel oké:
- Rust!!! Neem voldoende rustpauzes en wees lief voor jezelf. Neem ook tijd om te ontprikkelen en maak een prikkelarme plek voor jezelf in huis waar je je terug kunt trekken. Tip voor op werk: ga tien minuten op de wc zitten met het licht uit als je het even niet meer trekt.
- Zeg vaker nee. Geef je grenzen aan. Je grens zit het liefst eventjes vóór overprikkeling. Het is belangrijk dat je jezelf niet overbelast.
- Beperk overprikkelende situaties en vermijd overprikkelende plekken waar mogelijk. Zorg voor hulpmiddelen als het moet, zoals een noise-cancelling koptelefoon.
- Breng meer structuur en routine aan in je omgeving met bijvoorbeeld simpele dagindelingen, daarmee krijg je minder chaos in je hoofd. Voor sommige mensen werkt een visueel schema goed.
- Focus op je speciale interesses (zie mijn artikel hierover). Hier word je blij van en het voorkomt ónderprikkeling!
- Als het kan en als het veilig voor je is, probeer minder te maskeren. Maskeren is direct gelinkt aan een autistische burn-out en continu maskeren kan er voor zorgen dat je in een eindeloze cyclus van burn-outs terecht komt.
- Bereid je voor op stressvolle en overprikkelende situaties en plan van te voren ontprikkeltijd in na afloop.
- Als dit je allemaal niet zelf lukt: vraag om hulp! Probeer daar specifiek in te zijn. Lukt dat óók niet zelf of duizelt al deze informatie je? Laat dan dit lijstje zien.
Wees lief voor jezelf
Autistische burn-outs zijn een gevolg van (over)leven en verwoed proberen te functioneren in een maatschappij die niet voor jou is gemaakt. Waardoor je eigenlijk de hele dag door je grenzen negeert, te veel hooi op je vork neemt en jezelf in allerlei situaties dwingt die slecht voor je zijn. Want iedereen kan deze dingen, dus waarom jij niet? Soms begin je zelfs te denken dat iedereen steeds zo uitgeblust is als jij, gevoed door neurotypische mensen die roepen ‘ja, maar hier heeft iedereen wel last van’. En dan ploeter je maar weer verder en brand je jezelf weer op, en begint het hele verhaal weer opnieuw.
Je bent het waard om een comfortabel leven te leiden. Het is belangrijk om je grenzen te bewaken en om op een gezonde manier met jezelf om te gaan en rekening te houden met jezelf. Dat is niet altijd mogelijk in deze samenleving, maar dat ligt niet aan jou – het ligt aan de samenleving. Kunnen we trouwens ook eens een keer ophouden met roepen dat we uit onze comfort zone moeten stappen? Soms is lekker in je comfort zone blijven best oke, en een vorm van self care.
Wat ben ik blij en opgelucht om dit stuk te lezen! Alhoewel niet gediagnosticeerd (wel met autisme, niet met autistische burn-out), herken ik hier zó veel in en durf bijna met zekerheid te zeggen dat ik er ook inzit nu.
Vooral het stuk dat je vindt dat je maar moet kunnen wat neurotypische mensen kunnen is heel herkenbaar. Ik kan niet werken en niet (meer) naar school en dat vind ik verschrikkelijk want “het hoort zo.” Dus bij elke opmerking/triggers over werk of school of dat “je toch altijd vakantie hebt”, “het wel makkelijk is zo met een uitkering”, blijf ik maar over mijn grenzen heengaan om maar te bewijzen dat ik echt niet lui ben en dat ik niet mag rusten.
Maar als je op een gegeven moment alleen maar wil slapen, de douche uit moet stappen na vijf minuten omdat je zo moe bent, totaal geen eetlust hebt en je geen behoefte hebt aan sociale contacten, dan zal ik toch echt (hoe moeilijk dat ook voor mij is) uit moeten rusten en luisteren naar mijn hoofd/lichaam. Het is alleen zó eng om er aan toe te geven, helemaal omdat ik nu ook nog niet de juiste hulp heb…
Maar het is een heel mooie blog en helemaal gelijk dat je niet altijd uit je comfortzone hoeft te stappen!
Ik zal het artikel delen met mijn familie, denk dat ze dit ook wel interessant vinden 🙂
Super dit, hartelijk dank voor je goede /mooie artikel.
Ik ben een vrouw van 32 (diagnose ASS ADHD 2020).
Ik loop waarschijnlijk al heel lang(zeg maar gerust bijna 10 jaar) met een autistische burn-out rond maar de term is nog helemaal niet (zo) bekend merk ik. Ondertussen heb ik hoogstwaarschijnlijk ook een conversiestoornis (eerste tekenen waren er al in tienertijd besef ik me nu) die binnen de laatste twee jaar flink verergerd is. Weet niet of je daarmee bekend bent?
Ik zou er graag met andere autisten over willen praten.
In ieder geval dank voor je artikel!
Warme groet
Hoi M!
Dank je wel voor je berichtje! Ik weet wat een conversiestoornis is ja, maar deze heb ik zelf niet dus ik kan daar niet vanuit de eerste persoon over spreken. Ik weet wel dat dit soort klachten vaker voorkomen bij autistische mensen die chronisch overvraagd zijn. Misschien kun je kijken of je lotgenoten kan vinden in Facebookgroepen? Ik ben zelf moderator bij de facebookgroep Autivisten en we heten je zeker welkom, maar ook de groep ‘vrouwen met ass en/of adhd’ is misschien wat voor jou?
Liefs,
Jopie/NeuroElfje